Ani süregelen nefes darlığı çoğu zaman kalp yada akciğer hastalıklarından oluşur. Kalbiniz ve ciğerleriniz oksijenin dokularınıza taşınmasında ve karbondioksitin giderilmesinde rol oynar ve bu süreçlerden herhangi biriyle ilgili problemler nefesinizi etkisinde bırakır. Ansızın ortaya çıkan (akut olarak adlandırılan) nefes darlığının sınırı olan sayıda sebebi vardır. Anafilaksi (şiddetli bir alerjik tepki), astım, karbonmonoksit zehirlenmesi, kardiyak tamponad (kalp çevresinde aşırı sıvı), KOAH (kronik obstrüktif akciğer hastalığı) alevlenmesi yada semptomların kötüleşmesi, koronavirüs hastalığı, miyokard infarktüsü (kalp krizi), kalp aritmisi (kalp ritmi sorunları), kalp yetmezliği, pulmoner emboli (akciğer pıhtısı), pnömoni (öteki akciğer enfeksiyonları), pnömotoraks (akciğer sönmesi), pulmoner emboli (akciğerdeki bir arterde kan pıhtısı), ani kan kaybı, üst hava yolu tıkanıklığına yol (solunum yolunda yabancı cisim vs.den kaynaklı tıkanıklık) ve üst solunum yolu viral yoluna bağlı larenks ödemi benzer biçimde rahatsızlıklar ani süregelen nefes darlığına sebep olabilir. Ani süregelen (akut) nefes darlığı sebepleri Pnömoni (Zatürre): Bronşit yada zatürre benzer biçimde solunum yolu enfeksiyonları, çoğu zaman ateş, öksürük yada balgam yada mukus tükürme benzer biçimde öteki semptomlara niçin olur. Anafilaksi: Kaşıntıya, şişmeye, kızarıklığa yada başka semptomlara da yol açan şiddetli alerjik reaksiyondur.
Astım: Astım, hava yollarınızın daraldığı ve şiştiği ve extra mukus üretebildiği bir durumdur. Bu, nefes almayı zorlaştırabilir ve öksürüğü, nefes verirken ıslık sesini (hırıltı) ve nefes darlığını tetikleyebilir. Yabancı cisim yutma: Yerfıstığı yada kısmen çiğnenmiş et benzer biçimde katı bir cismin kazara yutulması sonucu meydana gelebilecek solunum yollarındaki tıkanıklıktır. Akciğer (pulmoner) embolisi: Akciğerlerdeki bir atardamarda kan pıhtısı yada başka bir niçin oluşan tıkanıklıktır. Pnömotoraks: Çeşitli nedenlerle akciğerin bir kısmının ya da tamamının ani bir halde sönmesi ya da çökmesi durumudur. Miyokard enfarktüsü (Kalp krizi): Kalp krizi esnasında meydana gelebilecek, kalp kasına giden kan akışında kesintiler de ani nefes darlığına sebep olabilir. Nefes darlığının sebebi bu olduğunda, çoğu zaman göğüste ağrı yada baskı benzer biçimde başka semptomlar da vardır. Kalp yetmezliği: Kalbin tüm vücuda kan pompalama kabiliyetini etkileyen bir durumdur ve ani nefes darlığının sebepleri içinde yer alır.
Iyi mi teşhis edilir?
Emareler denetim edilir, fiziki muayene yapılır, stetoskopla kalp ve ciğerler dinlenir. Bazı testler yapılabilir. Bunlar içinde hematokrit isminde olan kan testi ile kanın oksijen taşıma kabiliyetini etkileyen bir durum olan anemi denetim edilir. BNP isminde olan kan testi ile akciğerlerde sıvı birikmesi olup olmadığı tespit edilebilir. Pnömoni, akciğer iltihabı yada yara izi aramak için göğüs röntgeni çekilebilir. EKG, kalp krizi emareleri var ise kalp kası kontrol edilir. Akciğerlerin ne kadar hava tutabildiğini ve ciğerlerin ne kadar etkili bir halde havayı boşaltıp doldurabildiğini ölçmek için spirometri isminde olan bir kontrol yapılabilir. Bu kontrol ek olarak astımı yada amfizemin olup olmadığını da izah edebilir. Kandaki oksijen miktarını ölçmek için oksimetre isminde olan bir kontrol yapılabilir.
Iyi mi tedavi edilir?
Nefes darlığının tedavisi, büyük seviyede buna neyin sebep olduğuna bağlı olacaktır. Mesela; pnömoninin niçin olduğu nefes darlığı tedavisi ile kalp yetmezliğinin niçin olduğu nefes darlığı tedavisi tamamen farklıdır. Nefes darlığı görmezden gelinecek bir semptom değildir. Şiddetli nefes darlığı var ise yada göğüs ağrısı yada mide bulantısı var ise, en yakın acil servise gidilmelidir.
Yoruma kapalı.