Hanım Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Hasret Özgür Gürsoy rahim ağzı (serviks) kanserinin, bayanlar içinde en sık görülen kanser türlerinden biri olması sebebi ile ciddi bir halk sağlığı problemi olduğuna dikkat çekti. Rahim ağzı kanserinin Internasyonal Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) 2020 yılı verilerine gore; meme, akciğer ve kolorektal kanserden sonrasında görülme sıklığına gore dördüncü, jinekolojik kanser türleri içinde ise ilk sırada yer aldığını aktaran Dr. Gürsoy, “Serviks kanseri gelişiminde Human Papilloma Virüs (HPV) enfeksiyonu rol oynamaktadır. HPV, en sık cinsel yolla bulaşmaktadır. Bundan dolayı ilk cinsel ilişki yaşı, partner sayısı ve sigara bu kanser tipinin gelişiminde mühim risk faktörleri olarak değerlendirilir” diye konuştu.
“Erken tanı ve tarama ile vakaların üçte biri engellenebilir”
Uzun süre devam eden HPV enfeksiyonlarının kansere ilerleme süreci oldukça uzun olduğundan tanı ve tedavi için oldukça geniş bir süre aralığı bulunduğuna değinen Dr. Gürsoy, Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) erken tanı ve tarama ile vakaların üçte birinin engellenebileceğini bildirdiğini hatırlattı. Dr. Gürsoy, bu yüzden DSÖ’nün 2020 senesinde ilk kez bir kanser için eliminasyon programı başlattığından bahsederek “Belirlenen hedef, 2030 senesinde 15 yaşına gelmiş kız evlatlarının yüzde 90’ı HPV aşısını yaptırmış, 35-45 yaş arasındaki hanımefendilerin yüzde 70’ine tarama yapılmış ve servikal hastalık tanısı almış hanımefendilerin yüzde 90’ının tedaviye ve bakıma ulaşabiliyor olmasıdır” dedi.
“Aşılar 9 ile 45 yaş içinde uygulanabiliyor”
Servikal kanser için aşı geliştirilmesinin bu mücadelede oldukca mühim bir gelişme bulunduğunu vurgulayan Dr. Gürsoy, “DSÖ’ye gore ilk aşı 9-15 yaşlarında yapılmalı ve iki doz (0, 6-12 aylık program) uygulanmalıdır. 15 yaşından sonrasında aşılama üç doz (0, 1-2, 6 aylık program) olarak planlanmalıdır. Aşıların daha ilkin ilişkiye girmemiş kişilere uygulanması önerilir. Bu sebeple bireylerde ilk kez cinsel ilişkiye girmiş olduğu anda HPV enfeksiyon riski bulunmaktadır. 2019’da erişkinlerin de aşılanması gerekliliği ortaya konmuş ve aşı için yaş aralığı 9-45 yaş olarak genişletilmiştir. Sadece 45 yaş üstünde kullanım için hemen hemen ruhsatlı değildir” ifadelerini kullandı.
“30-65 yaş aralığında 5 yılda bir HPV testi yapılmalı”
Dr. Gürsoy serviks kanserinin ‘korunmayla önlenebilecek’ kanserlere en iyi örnek bulunduğunun altını çizerek etken tarama programlarının uygulanmış olduğu toplumlarda kanserden meydana gelen ölüm oranlarının mühim seviyede azaldığını dile getirdi. Tarama programlarının etkin bir halde uygulanabilmesi için de toplumda farkındalığın arttırılması icap ettiğini belirten Dr. Gürsoy şu ifadeleri kullandı:
“2014 yılından itibaren devletimizde ulusal serviks kanseri tarama programı yürürlüğe konmuştur. Serviks Kanseri Ulusal Tarama Standartları’na gore: 30-65 yaş grubundaki her kadının 5 yılda bir HPV testi ile taranması, pozitif çıkan olguların smear ile yeniden değerlendirilmesi sonrasında beş senelik aralıklarla tekrarlanması ve son üç testi negatif olan 65 yaşındaki hanımlarda taramaya son verilmesi planlanmıştır.”
