Aşil tendonu, bilhassa sporcular içinde en sık yaralanan tendonlardan biridir. Ağrılı bir Aşil adım atma, koşma ve spor performansınızı etkileyebilir. Bununla beraber, yırtılmış bir Aşil tendonu fazlaca daha ciddidir ve ameliyat gerektirebilir.
Aşil tendonu kopması nedir?
Aşil tendonu yırtılması, çoğu zaman ayak bileğinin ani yukarı doğru bükülmesi ( dorsifleksiyon olarak adlandırılır ) yada ayak parmağının işaret edilmesi ( plantar fleksiyon olarak adlandırılır) esnasında meydana gelen tendonda bir yırtılmadır.
Hareketler, aktivitenin sonucu olabilir yada ayağın düzgüsel hareket aralığının ötesinde ani ve beklenmedik bir aşırı esnemesinden kaynaklanabilir (mesela, bir kazada çarpma esnasında yada engebeli bir yüzeyde yürürken ayak bileğini yuvarlarken).
Bir Aşil tendon yırtığı kısmi bir yırtık (tendonunuzun hala baldır kasına bağlı olduğu anlamına gelir) yada tam bir yırtılma (tendon tamamen ayrılmış; topuğunuz artık baldır kasınıza Aşil tendonu ile bağlı değildir) olabilir.
Aşilinizi yırtarsanız, hala topallayarak yürüyebilirsiniz. Hatta birazcık hastalık yada ağrı ile topuğunuzu yerden kaldırabilirsiniz.
Bununla beraber, Aşil’inizi yırtarsanız, artık sessiz bir şekilde duramayacak yada topuğunuzu yerden kaldıramayacaksınız bu sebeple bu hareketi denetim eden tendon kopmuş durumda. Parmağınızı göstermek de zor olabilir. (Aşil tendon kopmasının öteki semptomları aşağıda listelenmiştir.)
Aşillerini Genel anlamda Kim Koparır? Artmış risk taşıyan kişiler hangi riskleri taşır?
*Erkekler – Aşil kopmalarını sürdürme olasılığı bayanların ortalama beş katı fazladır.
*Ilkin kademeli olarak koşullanmadan yeni yada yoğun bir fizyolojik aktiviteye başlamış olan hepimiz
*Patlayıcı start-stop hareketleri yada zıplama gerektiren sporlar icra eden sporcular (basketbol, dalış, jimnastik, tenis)
*Yürüyüşçüler ve yürüyüşçüler (bilhassa düz olmayan yüzeylerde yürürken)
*Koşucular
*Obez yada fazla şişman insanoğlu
*Yaşlı bireyler (bilhassa artritli olanlar )
*Aşil tendon yırtıkları yada tendon enjeksiyonları öyküsü olan kişiler (mesela, kortikosteroidler)
*Bazı kişilerde tendon zayıflığına ve yırtılmasına niçin olduğu gösterilen florokinolon antibiyotik alma öyküsü olan kişiler
Aşil tendonunuzu geçmişte yırttıysanız sadece o sırada konservatif olarak tedavi ettiyseniz (ameliyatsız) Aşil tendonunuzu tekrardan yırtma olasılığınız daha yüksektir. Ayakkabılarınıza da bir göz atın; ayakkabılarınız eski ve yıpranmışsa yada topuğunuz ve kemerleriniz için fazlaca azca destek var ise, yaralanma riskiniz daha yüksek olabilir.
Aşil tendonu kopmasının emareleri
Aşillerini yırtan bazı kişiler, yaralanma meydana ulaşmadan önce semptomları farklıdır – mesela, topuk ağrısı yada ağrı yada iltihaplanma, ufak bir yırtılma yada tendinit anlamına gelen şişmiş bir bilek.
Ötekiler herhangi bir emare yada semptom göstermez ve yırtılmayı ani, “aniden” bir yaralanma olarak yaşayabilir.
Her iki durumda da, Aşil tendonunuzu yırttıysanız, aşağıdakilerden bazılarını yada tümünü yaşarsınız:
Topuğun arkasında bir çıtçıt,ayak bileğinin arkasında ağrı ,etkilenen ayak/ayak bileğinde ani güçsüzlük, topallama ve adım atma güçlüğü (yalnızca düz tabanlı adım atma) ,merdiven çıkamama yada ayak parmaklarınızın üstünde duramama (bu sebeple artık ayak bileğinizi kaldıramazsınız) ,ayak bileği çevresinde morarma ve ayak bileği şişmesi.
Aşil tendonunun yırtıldığını düşünüyorsanız derhal bir doktora görünün. Tedavi olmak için beklerseniz, iyileşme süreniz uzayabilir.
