Aileler bilhassa bebek bezlerinde kırmızı yada pembe lekelenme, parçacıklar yada evlatlarının idrarında kan görünce ile telaşlanabiliyor. Her ne kadar erişkin hastalığı olarak düşünülse de; çocuklarda ve bebeklerde de böbrek taşı görülebiliyor. Çocuklarda böbrek taşının oluşmasına neden olabilen faktörlerin bilinmesi ve bunlara yönelik önlemler alınması ehemmiyet taşıyor. Çocuk Ürolojisi Uzmanı Doç. Dr. Onur Telli, çocuklarda ve bebeklerde görülebilen böbrek taşı hakkında data verdi. Böbrek kanalları içinde bulunan mineral içerikli sert kitlelere böbrek taşı adı veriliyor ve bu taşların tam olarak niçin oluştuğu bilinmiyor. Taşlar tipik olarak böbrek ve üreterde oluşuyor. Birçok böbrek taşı türü vardır. Fakat çocuklar içinde en oldukca kalsiyum oksalat ve kalsiyum fosfat taşları görülüyor. Kimi zaman, belirli yiyecek ve içecekleri tüketmekten kaynaklı taşlar oluşabiliyor. Eğer çocuklar idrar yaparken taş düşürürse bunu hekime götürmek, laboratuvar testleri yardımıyla taşın türünün olmasına ve tekrar oluşmasının önlenmesine destek olabiliyor.
BESLENME YANLIŞLARI DA ÇOCUKLARDA BÖBREK TAŞINA SEBEP OLABİLİR
Böbrek taşlarının oluşumu için pek oldukca risk faktörü vardır. En yaygın sebepler olarak şunlar sayılabilir: 1. Yeterince su tüketmemekten kaynaklı azca idrar çıkışı2. Ailede taş oluşumu öyküsü3. Tuzlu gıdalar, evlatların oldukca sevilmiş olduğu abur cubur olarak tanımlanan yiyecekler ve asitli içecekler4. Bazı ilaçların kullanımı5. Bazı sebeplere bağlı idrar çıkışının engellenmesi6. Böbrek enfeksiyonu7. Bağırsak hastalıkları
ANİ AĞRILAR, MİDE BULANTISI VE İDRAR PROBLEMLERİ GÖRÜLEBİLİR
Kimi zaman çocuklarda böbrek taşları bir emare vermeyebilir. Sadece taşlar idrar yolunda hareket etmeye başlarsa bazı emarelere niçin olabilir. Sırtta ani ve şiddetli ağrı, mide bulantısı, kusma, kasık ağrısı, mide ağrısı, işeme esnasında yanma yada ağrı, idrarda kan, ateş, idrar yolu enfeksiyonu bu semptomlardan sayılabilmektedir. Minik çocuklarda aileler bezlerin içinde pembe lekelenmeler fark edebilir ve panikleyebilir. Bunun sebebi de böbrek taşı yada kumu olabilir. Taş olduğu şüphelenilen bir çocuk için tercih edilen teşhis yöntemi ultrasondur. Bilgisayarlı Tomografi de oldukca ufak boyuttaki taşları gösterir. Eğer ultrasonda görülmeyen bir durum var ise Bilgisayarlı Tomografi çekilebilir. Bunun yanında kan ve idrar tetkiki de istenir.
ÇOCUKLARDA BÖBREKLERİN KORUNMASI ÇOK ÖNEMLİ
Bir böbrek taşı bir çocukta ağrıya ve çeşitli semptomlara niçin oluyorsa, amaç rahatsızlığı hafifletmeye destek olmak ve taşın mesaneye inip idrarla dışarı çıkmasına destek olmaktır. Bu kimi zaman evde oldukca oranda su ve öteki sıvıları içerek yapılabilir. Hekimin önereceği ağrı kesiciler de ağrıyı yönetmek için önemlidir. Doktor, taşın geçişini kolaylaştırmak için başka oral ilaçlar reçete edilebilir. Kimi zaman çocuk üroloji uzmanları, laboratuvarda kontrol edilebilmesi için düşürülen taşın getirilmesini isteyebilir. Bu taşın türünü ve niçin kaynaklandığını bulma; bir dahaki sefere aynı tür taşın oluşumunu engellemesi açısından ehemmiyet taşır. Böbrek taşlarında bazı çocuklarda semptomlar oldukca şiddetli olabileceğinden damar yöntemiyle ağrı kesici ve sıvı takviyesi yapılabilir. Kimi zaman, taşlar oldukca büyük olabilir ve dışarı atılamayabilir. Çocuk ürologları bu durumda taşın büyüklüğü bakımından en rahat yöntem olan, taşları ufak parçalara ayırmak için ses dalgalarından yararlanılan litotripsi kullanabilir. Bu yöntem oldukça güvenli bir cerrahi müdahaledir ve böbrekler bu yöntemden zarar görmez. Kimi zaman de çocuk ürolojisi uzmanı hafifçe bir anestezi altında ameliyathane şartlarında kapalı yöntemler kullanarak lazer yardımı ile taşın kırılmasını önerebilir.
MULTİDİSİPLİNER YAKLAŞIM GEREKEBİLİR
Bazı durumlarda çocuk nefroloji uzmanı ve beslenme uzmanıyla multidisipliner bir şekilde tedavi gerekebilir. Nefrolog, taş oluşum sebebini araştırırken; beslenme uzmanı da gelecekte çocukta tekrar böbrek taşı oluşmasını önleyebilecek şekilde beslenme programını oluşturur.
BÖBREK TAŞI RİSKİNİ AZALTMAK İÇİN…
Çocuklarda daha çok böbrek taşı gelişme riskini azaltmak amacıyla bazı mühim noktalara dikkat edilmelidir. Sıvı tüketiminin artırılması Tuz ve tuzlu gıdaların kısıtlaması Sebze ve meyvelerin iyi yıkanarak tüketilmesi İşlenmiş besin, fast food ve gazlı içeceklerden uzak durulması Mısır şurubu içeren yiyecek ve içeceklerden kaçınılması Tavsiye edilen oranda kalsiyum içeren besinlerin tüketilmesi İhtiyaç haricinde kalsiyum yada vitamin takviyesi alınmaması
