Deliryum hastalığı dikkat, davranış, şuur ve fikir bozuklukları ile birlikte duygulardaki dalgalanmalar olarak tanımlanabilir. Genel anlamda aniden ortaya çıkar ve bir çok süre da geçici olur.
DELİRYUM NEDİR?
Latince de-lira kelimesinden türemiş olan deliryum hastalığı kelime anlamına bakıldığında yoldan çıkmak yada çıldırmak anlamına gelir. Bu hastalık ilk kez 2500 yıl ilkin Hipokrat tarafınca tanımlanmıştır ve nörobilişsel bir bozukluk olarak kabul edilir. Çoğu zaman hafıza, şuur, duygu ve davranış bozuklukları ile birlikte davranışlarda dalgalanma olarak tanımlanır. Ansızın ortaya çıkan ve genel anlamda de geçici olan bir hastalıktır. 40 yaş üstündeki kişilerde delirium hastalığı gençlere bakılırsa daha çok görülür. Toplamda ise erişkinlerin yalnızca %1lik kısmını etkisinde bırakır. Akut olarak genel anlamda birkaç saatten birkaç güne kadar sürebilen bu hastalık kronik olarak da haftalar ya da aylar sürebilir. Daha çok yaşlılarda görülse de minik yaşlarındaki çocuklarda da ortaya çıkması mümkündür.
DELİRYUM NASIL BİR HASTALIKTIR?
Deliryum hastalığı genel tabiri ile duygusal ve davranışsal dalgalanma olarak kabul edilebilir. Kişiler bu süreçte uyku bozukluğu, idrak etme problemi ya da kafa karışıklığı yaşayabilir. Bununla birlikte kişilerin duyguları oldukca süratli değişmiş olur ve bu bir süre sonrasında rahatsız edici bir boyuta ulaşır. Refleks bozukluğu, konuşma bozukluğu şeklinde gözle görülebilir emareleri de vardır. Bu şeklinde emaresi uzun soluklu olan hastaların bir nöroloji uzmanına görünmesi gerekir. Bu sayede hastalığın tespiti ve tanısı süratli olarak tedaviye başlanabilir.
DELİRYUM NEDEN OLUR?
Delirium hastalığının altında yatan sebepler genel anlamda inme, kafa travması, sara krizi, kalp yetmezliği, şok, tümör, ritim bozukluğu ya da iltihap şeklinde lezyonlardır. Bunlar haricinde enfeksiyonlar, yanıklar, kansızlık, karaciğer yetmezliği, parkinson, kırık ya da travmalar ve vitamin eksiklikleri de deliryum hastalığının sebepleri içinde sayılabilir.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Ansızın ortaya çıkan bir hastalık olduğundan emareler de kısa süre içinde görülür. Gün süresince emareler dalgalanma izah edebilir ve unsur ortadan kalktığında emareler de ortadan kalkar. Deliryum hastalığının yaygın olarak görülen emareleri aşırı duygusal tepkiler gösterme, acele sinirlenme, dalgın olma ve uyaranlara karşı aşırı duyarlı olmalıdır. Bunlarla birlikte halsizlik, bitkinlik, konuşma bozuklukları, kafa karışıklığı, hafıza ve dikkat bozukluğu, düzensiz uyku, idrak bozukluğu, huzursuzluk ve anksiyete de yaygın belirtilerdendir. Deliryum emareleri birbirleri ile benzer özellikte emareler olsa da eğer kişiler uzun süredir bu belirtilerden şikayetçiyse bir doktora görünmeleri gerekir. Her ne kadar genel anlamda kısa süreli bir hastalık olarak görülse de haftalar ya da aylar sürmesi de mümkündür.
ilginç bir haber