Demir eksikliği huzursuzluk ve hırçınlığa neden olabilir

Çocukluk çağlarında en sık görülen sıhhat problemlerinin başlangıcında demir eksikliği anemisi geliyor. Yenidoğan döneminde çoğunlukla görülmekle beraber, hastalığın ortaya çıkmasında beslenmede meydana getirilen hatalar da mühim rol oynuyor. Demir eksikliğinin dikkatsizlik edilmesinin bağışıklık sisteminin zayıflamasından ruhsal sorunlara kadar birçok probleme yol açtığını belirten Pediatrik Hematoloji Kısmı’nden Prof. Dr. Atila Tanyeli, demir eksikliği anemisi ve tedavisi hakkında data verdi.

Yenidoğanlarda 6. aydan itibaren demir ihtiyacı artar

Prof. Dr. Atila Tanyeli demir eksikliği anemisinin üç temel noktasını deklare etti:

“En sık görülen şekli alım azlığı iken gastrointestinal sistemler ile enfeksiyon ve tüketime bağlı kayıplara da rastlanır. Kan yitirilmesine neden olan enfeksiyonlar da bir başka etken olarak öne çıkar. Anne sütünde demir olsa da ilk aylarda çocuğun süratli büyümesi sebebiyle bilhassa altıncı aydan itibaren demir eksikliği ortaya çıkmakta ve ihtiyacın karşılanması zor olmaktadır.

Averaj 3 kilo 300 gram dünyaya gelen bir bebek bir yaşlarında 9-10 kilo olur. Bu da üç kat artış anlamına gelir. Bu artış hızına uygun vitamin-mineral tüketimi ile beslenme şekli daima ihtiyacı karşılamayabilir. Bilhassa anne sütü tam verilmiyorsa, inek sütüyle beslenme söz konusuysa ve beslenmede hata yapılıyorsa bu durum daha net ortaya çıkar.”

Demir ilacını çocuğunuza verirken bu hatalara düşmeyin

Kafi demir alınmasına rağmen bazı beslenme hatalarının da kayıplara ol açtığını belirterek ekledi; “Mesela; çay, süt ürünleri ve tok karnına ilaç kullanımı demir emilimini ya da yararını azaltabilir. Tüketim sorunları ise en sık enfeksiyonlar sebebiyle görülür. Doğumdan sonraki ilk iki yılda bağışıklık sisteminin tam gelişmiş olmaması, anaokulu, kreş şeklinde kalabalık ortamlarda bulunmak mikropla temas enfeksiyona yol açabilir. Çocukta demir yitirilmesine neden olan kansızlık, çocukta solukluk şu demek oluyor ki kansızlık denilen tablonun yanı sıra iştahsızlık, uykusuzluk ve huzursuzluğa da niçin olur. ” dedi

Demir eksikliği anemisinin boyutu arttıkça çocuklarda evindeki saksıların diplerindeki ya da dışarıdaki toprakları yeme, terlikleri ve duvarları yalama şeklinde anormal davranışlar görülmeye adım atar. Sonrasında tabloya; huzursuzluk, gelişim bozukluğu, fiziki muayenede ortaya çıkan kalp yetmezliğine giden nabzın artması, karaciğerde gelişme şeklinde semptomlar da eklenmiş olur. Eğer demir eksikliği anemisi uzun sürerse okul döneminde unutkanlık, hırçınlık, uykusuzluk ile iştahsızlık mühim bir boyut kazanır.”

Prof. Dr. Atila “Demir eksikliği belirtilerinin görüldüğü küçüklere ilk olarak detaylı bir kan testi uygulanır. Demir eksikliği tanısı alan evlatların tedavisi yaş ve kiloya bakılırsa değişmekle beraber, günde 3-5 mg demir takviyesine başlanır. “dedi

Uygulanan ilaçların gastrointestinal sistemde hızla emilen formda olduğundan tedavi minimum bir-iki ay sürer diyen Prof. Dr. Atila ,’Tedavinin en mühim amacı; ailelere demirin iyi mi ve hangi gıdalarla verileceğini öğretmek olmalıdı’ dedi ve uyulması ihtiyaç duyulan kuralları deklare etti.

Aç karnına alınacak denildiğinde birçok aile kimi zaman yemekten derhal önceki ‘açlık’ halini düşünmektedir. Oysa söz mevzusu açlık, iki öğün arasıdır.

Tedavinin beşinci gününde kanda demirin etkili olmasını gösteren bir hücrenin çoğalıp, çoğalmadığı denetim edilir. Bunun için testler dikkatsizlik edilmemelidir. Eğer yükselme var ise tedavinin doğru yolda olduğu anlaşılır.

Belirli aralıklarla demir düzeylerinin denetim edilmesiyle değerler normale gelene dek tedaviye devam edilmelidir.

Demir tedavisinin dikkatsizlik edilmesi halinde enfeksiyonlarda artış, bağışıklık sistemi ile ruh sağlığında bozukluklarda artış görüleceği unutulmamalıdır.