Deprem çocukta “Bu kazadan ben sorumluyum, deprem benim yüzümden oluyor, anneme kötü davrandığım için bu başımıza geldi, ben kötü bir insanım” gibi takıntılı düşüncelere de yol açabilir. bebeğin gözleri; “Evimizi veya okulumuzu kim sallıyor, birileri sallıyor, dinozorlar bize saldırıyor” gibi ütopik düşünceler olarak da algılanabilir.
Bu nedenle çocuğun zihnindeki bu belirsizliği özgül hale getirmeliyiz. Çocuğun gelişimine uygun olarak bu olayı anlatmalıyız. Bu noktada oyun ve oyuncaklar iletişim araçlarımız olmalıdır.
Farkına vararak ve oynayarak anlattığımız deprem çocukta kaygıya neden olmaz ve çocuk için daha anlaşılır hale gelir. Örneğin oyuncaklardan yararlanma; “Sana bir şey söyleyeyim, deprem nasıl olur bilir misin? Yerin altında yan yana kocaman kayalar var yani, hep eskiyorlar sonra azar azar kırılıyorlar, yanlarında duran diğer kayaları ufalandıkça sallıyorlar o kadar, titriyoruz çünkü biz yer üstünde.” Çocuğu rahatlatacak ve deprem olayında ona yardımcı olacak şekilde somutlaştıracağımız açıklamaların olağanüstü bir anlamı yoktur.
Yetişkin yoğun bir kaygı yaşıyorsa bunu çocuğa hissettirmemeli ve tepkilerini kontrol edebilmelidir. Yanında bir çocuğu olduğunu asla unutmamalıdır. Özellikle bir deprem anında anne-babaların veya öğretmenlerin tepkileri çok önemlidir. Çünkü çocuklar depremden çok çevrelerindeki insanların tepkilerinden etkilenirler.
Kaza anında çocuğun tanık olduğu panik, ağlama, bağırma, bayılma ve arkasını dönmeden kaçma gibi davranışlar çocuk üzerinde travmatik etkiler yaratabilmektedir.Kaygı ve tehlikenin olduğu yerde güven de yoktur. Bu nedenle deprem anında ve sonrasında anne babaların ve öğretmenlerin çocuğa vermesi gereken ilk duygu güven duygusudur. Çocuk kendini tehdit altında hissetmemeli ve “Güvendesiniz” mesajı verilmelidir. “Okulumuz ve evimiz çok güçlü ve biz her zaman yanınızdayız” gibi güven ifadeleri kullanılmalıdır.
Klinik psikolog uzmanı Müjde Yahşi, “Deprem ile ilgili duygu, düşünce ve yaşanmışlıklar çocukla uzun süre konuşulmamalı. Bir diğer önemli nokta da çocuğun gösterdiği ilginin suiistimal edilmemesi için çocuğun karakterine uygun önerilerde bulunulması ve duygu aktarımının abartılmamasıdır. Nasıl ki fiziksel olarak bazı deprem önlemleri alıyorsak, ruhsal olarak da kendimizi ve ailemizi hazırlayarak önlem almalıyız.” dedi.
