Dahiliye Uzman Yrd. Doç. Dr. Ayhan Levent, depremlerde enkaz altında kalan vücudun ezilmesi olarak tanımlanan ezilme sendromu hakkında bilgi verdi ve çok önemli tavsiyelerde bulundu.
Crush sendromu depremlerde oluşur
Crush’ın kelime olarak ‘crush’ anlamına geldiğini belirten Dahiliye Uzmanı Dr. Ayhan Levent, “Crush sendromu; Deprem, iş kazası ve trafik kazası gibi afetlerde ezilme yaralanmaları, uzun süreli kompresyon ve hareketsizlik, çığ ve kar kütlesi altında kalma sonucu önemli doku hasarı ve kas nekrozu ile sonuçlanan durum olarak tanımlanmaktadır.
Yüksek potasyum ölümcül aritmilere neden olur
Ayhan Levent, Crush sendromunun kas dokusunun uzun süreli basınca maruz kalması sonucu ortaya çıktığını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bir depremde enkaz altında kalan gövde üzerinde büyük miktarda ağırlık oluşur. Depremzede çıkarıldığında basınç altındaki alanlar serbest kalır ve kan akışı başlar. Normalde kasta bulunan potasyum, miyoglobin, fosfat, kreatin kinaz, laktat dehidrojenaz, AST, ALT ve ürik asit, hasarlı kas dokusundan kan dolaşımına geçer. Kanda seviyeleri yükselen bu maddeler toksik ve ölümcül komplikasyonlara neden olabilir. Bu komplikasyonlar; Akut böbrek yetmezliği, kalp yetmezliği, hiperkalemi, hipovolemik şok, solunum yetmezliği, enfeksiyonlar, kompartman sendromu, kanama gibi dahili ve cerrahi komplikasyonları içerir. Özellikle kandaki yüksek potasyum ölümcül aritmilere neden olur. Bu ölümcül ritimler nedeniyle enkaz altında kalan kişi kurtarıldıktan sonra kaybolabilir.
Ezilme sendromundan sonra kurtarma ölümü meydana gelebilir
Crush sendromunun deprem yaralanmalarının yüzde 2-3’ünde görüldüğünü belirten Dr. Ayhan Levent, “Crush sendromu, afetlerde doğrudan travmadan sonra en sık görülen ikinci ölüm nedenidir. Crush sendromlu kişide kurtarılarak ölüm görülebilir. Depremzede üzerinde oluşan baskı nedeniyle çizgili kaslarda yaralanma sonucu oluşan metabolitler kan dolaşımına geçmediği için enkaz altında bir sorun oluşturmaz. Ancak depremzede enkazdan kurtarıldığında basınç kaldırılır ve ardından metabolitler kan dolaşımına geçerek kurtarma ölümü adı verilen hızlı bir ölüme neden olur.
En kısa sürede damar yolu açılmalıdır.
Crush sendromundan kaynaklanan komplikasyonlardan ölüm ve sakatlığı azaltmanın en önemli adımının erken iyileşme ve erken tedavi olduğunu vurgulayan Dr. Ayhan Levent, “Deprem mağduru enkaz altındayken tedaviye başlanması gerekiyor. Kasların aşırı sıkışması, hızlı ve etkili bir tedavi uygulanmadığı takdirde ölüme kadar gidebilecek bir sürece dönüşebilir. Tedavinin en önemli aşaması en kısa sürede damar yolu açılarak serumun 1 lt/saat hızında izotonik sodyum klorür (NaCl) ile tedavisine başlanmasıdır.
Uygun tedavilerle sendroma bağlı ölümler azaltılabilir.
Dr. Hacimli ve koyu renkli idrara çıkma Enkazdan çıkarılan kişinin genel sağlık durumu ilk aşamada iyi belirlenebilir. Tek bir uzuvda şişlik, uzuvda güçsüzlük veya hareket ettirememe gibi belirtiler olabilir. , bir süre sonra tansiyon düşmesi, solunum yetmezliği ve ölüm meydana gelebilir.Sonuç olarak Crush sendromu hayatı tehdit edebilen önemli bir sendromdur.Uygun tedaviler ile Crush sendromu ezilmeye bağlı ölümler en aza indirilebilir.
