Depremin üzerinden bir ay geçmesine rağmen vatandaşların korku ve kaygılarının azalmadığını fark ettiklerinde bir uzmandan psikolojik destek almaları gerektiğini söyleyen uzman psikolog Arzu Hamurcu, ‘İnsanlarda ‘çok yoğun bir kaygı’ olduğunu görüyorsunuz. yani depremi bizzat yaşamamış, deprem bölgesinde olmayan, hafif sarsıntı ile depremi yaşayan insanların çoğunun bile hala endişeli olduğunu görüyoruz.Bu çok normal.Çünkü bizde olan bu. ikincil travma diyoruz.Depremi bizzat yaşamamış olsalar da depremi dolaylı olarak yaşamış çoğu insanın yaşayacağı birçok belirti vardır.Çünkü bu kaygı ve üzüntüyü içimizde hissettiğimiz için yaşadığımız birçok olaya bağlı olarak farklı özellikler gösterebiliriz. bireysel olarak deneyimlenir. Bu kaygıları yönetmek için, kendimizi uzaklaştırmak isteyebiliriz. bu kaygıdan çok fazla var. Dolayısıyla hiçbir haberi takip etmek istemeyebiliriz.
Bu olayı kimseye anlatmak istemeyebiliriz. Kendimizi deprem konusundan uzaklaştırmak isteyebiliriz. Farklı şeylere bakmak isteyebiliriz. Birkaç hisse paylaşmak isteyebiliriz. Çünkü gerçeklerden saparsak bu durumu kontrol altına alabileceğimizi düşünebiliriz. Bu durumdan aldığımız psikolojik hasarı ondan uzaklaşarak kontrol edebiliriz ya da tam tersine ne kadar yakınlaşırsak bu durumu o kadar kolay atlatabileceğimizi düşünebiliriz. Sonuç olarak deprem haberlerini sürekli takip edebildik. İnsanlarla her an deprem hakkında konuşmak isteyebiliriz. Lambaları sürekli kontrol edebiliriz. Sonuç olarak, birçok farklı noktada farklı hareketler sergiliyor olabiliriz.
Örneğin uyku konusu bu açıdan çok önemlidir. Çok fazla uyumak isteyip ondan uzaklaşmak isteyebiliriz ya da hiç uyumak istemeyebiliriz. Çünkü uyursak kontrolü ele alamayacağımızı düşünebiliriz. Bu tür davranışlar daha önce yaşadığımız olaylara bağlı olarak farklı davranışlar gösterebilmektedir. Bunların hepsi çok normal. Çünkü bunlar anormal bir döneme verdiğimiz normal tepkilerdir. İnşallah tüm bu belirtiler zamanla hafifler ve bu dönemden zamanla ortalama 1 aylık bir süreçte daha az hasarla çıkarız. Kontrol etme dürtünüz veya kendinizi konudan uzaklaştırma isteğinizin 1 aylık süreçte azalmadığını gözlemlerseniz psikolojik destek almanızda fayda var. En azından bu süreci daha kolay atlatmak daha uygun olacaktır.
Bu dönemde sosyalleşmenin çok önemli olduğunu ifade eden Hamurcu, “Bu dönemde kendinizi çok suçlu hissedebilirsiniz. Sık sık ‘tekdüzeliğimize geri dön’ kelimesini duymuşsunuzdur. Normal hayatımızda yaptığımız şeyleri şu an yapmak lüks gibi gelebilir. Bu uzun bir süreç ve gerçekten depremzedelere destek olmak istiyorsak önce kendimize destek olmalıyız. Psikolojik olarak önce kendimize bakmalı sonra başkalarına daha faydalı olmalıyız. Oksijen maskesini önce kendimize takmak gibi düşünebilirsiniz. Kendimize bakarsak, birbirimize daha iyi bakarız. Bu yüzden lütfen böyle zamanlarda hiçbir şey için kendinizi suçlamayın. Çünkü şu anda verdiğiniz savaşı kazanmanın en iyi yolu bu. Öyleyse kendini dinle.
Duygularınıza yer açın. İhtiyaçlarınız için yer açın ve ne yapmak istiyorsanız onu yapın. Bu süre zarfında kendinizi kötü hissedeceğiniz birçok paylaşım olabilir. Bir süre onlardan uzaklaşmanı tavsiye ederim. Bu rutinin size düşen kısmına geri dönüş, gündemi takip etmediğiniz anlamına gelmez. Çok fazla haber izlemek yerine biraz daha günlük hayatınıza dönmenizi tavsiye edebilirim. Bu konuda duygu ve ihtiyaçlarınıza alan açabilir, ihtiyacınız olan şeylere odaklanabilirsiniz. Siz iş yerinizde çalışırken ya da okurken bizim ara vermemiz, o süreçten bir süre uzaklaşmamız, sevdiklerimizle konuşmamız, sosyalleşmemiz gerekecek. Özellikle deprem korkusu olan sevdiklerinizle paylaşın lütfen. İçeride birikmeyin. Çünkü her şeyden önce bu dönemde yapılacak paylaşımlar bizi ikincil travma dediğimiz bu durumdan daha da uzaklaştıracaktır. Herkes TSSB yaşamaz. Doğru destek ve psikolojik kaynaklarla bu durumdan çıkabiliriz.”
