Depremzedelerde ‘diyaliz tedavisi’ açıklaması: “Ömür boyu diyaliz hastası oranı çok çok düşük”
Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremler 10 ilde büyük yıkıma neden olurken, uzmanlar ezilme sendromu olarak ifade edilen ezilme sendromunu çok sayıda yaralı vatandaş yaşadığı için hastaların diyaliz tedavisi gördüğünü söylüyor. Türk Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk ve TBV Diyaliz Merkezi Başkanı Ahmet Ermiş, Nefroloji Uzmanı Dr. Bilal Görçin de Dünya Böbrek Günü nedeniyle depremzedelerin yaşadıkları sorunlar ve tedavileri hakkında bilgi verdi. Vakfın hazırladığı ‘Deprem Eğitim Filmi’ ile ise deprem anında hastaların nasıl davranması gerektiği anlatıldı. Afet durumunda kronik böbrek hastalarına fayda sağlayacak beslenme ve ek önlemlerin yer aldığı kitapçık ve Prof. Dr. imzalı 29 sayfalık ‘Deprem ve Diyaliz Hastaları’ kitapçığında yer alan bilgilerin uygulanmasının önemine dikkat çekildi. Mehmet Şükrü Sever.
“İstanbul depremine karşı mobil diyaliz ünitesi”
Dünya Böbrek Günü dolayısıyla konuşan Türk Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk, deprem bölgesinde yapılan çalışmalardan bahsetti:
“Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi bahçesine 10 ünite tek katlı prefabrik diyaliz merkezi yapmaya karar verdik, finanse ettik, Hatay Antakya’da 8 derslikli anaokulu yapıyoruz. Ahmet Ermiş Diyaliz Merkezi’nde 300 hastamız var ve onlar için bir çözüm düşünmek gerekiyordu. Ayrıca ihtiyaç halinde en yakın yere götürülmek üzere 6’lı konteyner içinde mobil diyaliz ünitesi ve ihtiyaç halinde 24 saat içinde hizmete açabileceğimiz bir merkez oluşturmaya da devam ettik. İstanbul’da olası deprem için önlemlerimizi aldık. 24 saat içinde İstanbul ve Marmara’nın herhangi bir yerinde bu merkezi devreye alabileceğiz. Ülkemizde de 63 bin vatandaşımıza diyaliz hizmeti verilmektedir. %95 hemodiyaliz ve %5 periton diyalizi. Depremden sonra diyaliz merkezlerinde alınması gereken önlemler, hastaların depremden nasıl korunması gerektiği ile ilgili bir film hazırladığımızı söyledik. Bu filmde bazı özel konulara dikkat çekiyoruz; hastanın cihaza bağlıyken yapması gerekenler konusunda bazı önlemleri öğretmeye çalışıyoruz. Depremden etkilenen il ve ilçelerde 8 bine yakın diyalize giren hasta bulunuyor. Bin kişinin kendi merkezlerinde diyalize devam etmesi mümkün olmadığı için özellikle güçlü merkezler olan Adana ve Diyarbakır’da diyalize devam ettiler” dedi.
“4 saat ezmek bile böbrek yetmezliğine neden oluyor”
Ezilmeye bağlı böbrek problemlerinde değerlendirmeler yapan Türk Böbrek Vakfı Diyaliz Merkezi Başhekimi ve Nefroloji Uzmanı Ahmet Ermiş. Bilal Görçin, “Bazı diyaliz merkezleri yıkıldı, diğer diyaliz merkezleri hastalarını aldı. Deprem bölgesinde diyaliz ihtiyacı ile ilgili çok fazla sorun yaşamadık. Önceleri 2-3 günlük ezilme sendromu nedeniyle böbrek yetmezliği deniyordu, şimdi 4 saatlik ezilmenin bile böbrek yetmezliğine neden olduğu kabul ediliyor, bu tür vakaları gördük ve yaşadık. Baskılanan kas kütlesinden dışarı sızan zararlı maddeler doğrudan böbreklere zarar verir ve bunun sonucunda diyaliz gerektiren böbrek yetmezliği ortaya çıkar. Kas dışına sızan en önemli maddelerden biri de birçok hastanın ölümüne neden olan potasyumdur. Normalde haftada 3 gün düzenli diyalize girerken, depremden çıkan ezilme sendromu hastalarında potasyum seviyesinin yüksek olması nedeniyle aynı gün içinde 2 kez diyalize girmek zorunda kalıyoruz. İkinci sorunumuz bu hastalarda ezilme sonrası böbrek yetmezliğidir. Alınan bilgiler, Kahramanmaraş depreminde binin üzerinde hastaya akut böbrek yetmezliği, ezilme sendromu ve diyaliz ihtiyacı teşhisi konulduğu yönünde. Bütün bunlar üzerinde çalışılıyor” dedi.
“Yüzde 90-95’i yeniden normal hayatlarına devam edebiliyor”
Sözlerine devam eden Dr. Bilal Görçin, “Ezilme sonrası böbrek yetmezliği nedeniyle bine yakın hasta diyaliz tedavisi gördü. Bununla ilgili iyi olan şey, akut böbrek yetmezliğine sahip olmaları ve bu hastaların böbrekleri sağlıklı olduğu için iyileşmeleridir. Sürekli ve kalıcı diyaliz hasta sayısı çok çok düşük, %1’inde, %90-95’i normal olarak hayatına devam edebiliyor. Diyaliz ihtiyacı olan hastalar ilk hafta 10 gün içinde çıkarılır ve pik o günlerde olur. Bu sayı bin civarında artmaz, giderek azalır. Çoğu birkaç gün içinde, bazıları 1-2 hafta içinde, bazıları 3 hafta içinde iyileşir. Kalıcı diyaliz yükü yoktur. En büyük sorunumuz; Kırma anında, özellikle 24 saat geçtikten sonra yapılan müdahalelere gelince, yardımın uzatılması isteniyorsa, mümkünse su verilmesine imkan sağlanmalıdır. Yaptığımız ve istemediğimiz şeylerden biri de meyve suyu standı.
