Uzman klinik psikolog Gözde Nur Kınalı, deprem sonrası hayata dönüş sürecinde psikolojik ilk yardım ve psikososyal desteğin önemini vurguladı ve insanlara tavsiyelerde bulundu.
PSİKOLOJİK İLK YARDIM DURUMU
Uzman klinik psikolog Kınalı, depremin insan hayatındaki yıkıcı etkisine ve yarattığı mağduriyete dikkat çekerek, trajik olaylara maruz kalan depremzedelerin yaşadığı uyum sorunlarını şu sözlerle anlattı:
“Evlerini, işlerini, sevdiklerini ve sağlıklarını kaybeden depremzedeler yeni duruma uyum sağlamakta zorlanıyor. Kayıp yaşayan kişiler her zaman hangi durumda nereye gideceklerini bilemezler ve bunun sonucunda yeterli desteği alamazlar. Depremzedeler hayata sıfırdan başlamak, çadır hayatına alışmak, kaybettikleri insanların yokluğuna alışmak, maddi toparlanma gibi durumlara alışmak zorunda kalıyor. Uyumlarını desteklemek için psikolojik ilk yardım ve bazı psikososyal faaliyetlerin yanı sıra diğer afet çalışanlarının insan odaklı yaklaşımları ve ihtiyaçlarının hızlı ve etkin bir şekilde karşılanması da önemlidir.
AMAÇ TRTRAZ SONRASI HASTALIKLARI ÖNLEMEK
Psikolojik müdahalede ilk adımın psikolojik ilk yardım olduğunu belirten Uzm. Klnk. Psk Gözde Nur Kınalı, psikolojik ilk yardımın önemini ve aşamalarını şöyle ifade etti:
“Afet sonrası psikolojik müdahalelerin temel amacı, depremzedelerin travma sonrası psikolojik patolojilere sahip olmalarını engellemektir. Psikolojik müdahalenin ilk adımı psikolojik ilk yardımdır. Psikolojik ilk yardım sağlanmazsa depremin travmatik etkileri daha ciddi olabilir. Depremzedeler yas sürecini yoğun bir şekilde yaşayabilirler. Bu dönemde sırasıyla inkar, öfke, pazarlık, depresyon ve kabullenme evrelerini görürüz. Psikolojik ilk yardım ne kadar hızlı sağlanırsa süreç o kadar hızlı ilerleyecektir. Psikolojik ilk yardımın uygulama aşamalarına bakıldığında; Aslında depremzedelerin içinde bulundukları ortama uyum sağlama amacını da taşıdığı görülmektedir. O kişiyle bağ kurmaya çalışarak onun bulunduğu yerle olan bağlantısında aracı oluyoruz. Dolayısıyla psikolojik ilk yardımın depremzedelerin uyum sürecini de kolaylaştırdığını söyleyebiliriz” dedi.
İLETİŞİMDE TEMİZ BİR DİL KULLANIN
özellikle Klnk. Psk Kınalı, psikolojik ilk yardım sırasında dikkat edilmesi gereken temel unsurları şu sözlerle açıkladı:
“Fiziksel ilk yardımda olduğu gibi psikolojik ilk yardımda da doğru yaklaşım önemlidir. İlk müdahaleyi yapan kişi iletişim kurarken büyük bir hassasiyet göstermelidir. Sakin, kibar ve yardımsever olun ve bu karşı tarafa gösterilmelidir. Yardıma ihtiyacı olan kişiyle empati kurduklarını ve duygularını anladıklarını hissettirmelidir. Kişi o an iletişime kapalıysa bu anlaşılmalı ve beklenmelidir. Depremzedenin psikolojik tepkileri de şiddetli olabilir. İçinde bulundukları ve şok halinde oldukları durum göz ardı edilmemelidir. Danışman, ani ve beklenmedik tepkiler karşısında saygı göstermeli ve önyargılardan uzak olmalıdır.”
BU AKTİVİTELERİ DİNLEYİN
özellikle Klnk. Psk Kınalı, depremzedelerin uyum sürecinde psikososyal destek çalışmalarının etkili olacağını belirterek, yapabilecekleri faaliyetleri şöyle sıraladı:
“Sosyal yetkinliği sağlamaya yönelik bireysel ve grup çalışmaları yapmak.
Kültürel ve sanatsal faaliyetlerde bulunmak
Hobiler için zaman bulun
spor yapmak
Destek programlarına katılın
Şehir içi ve şehir dışı gezilere katılın.”
DEPREMİN PSİKOLOJİK ETKİLERİ EMDR TERAPİSİ İLE AZALTILABİLİR
özellikle Klnk. Psk Kınalı, yas sürecini sonlandırmak ve psikolojik ilk yardım sonrası psikolojik iyilik hali sağlamak için psikoterapi desteğine vurgu yaptı.
Çoğu kişinin bu süreçte travmatik durumla tek başına baş edemediğini vurgulayan Uzm. Klnk. Psk Kınalı, “EMDR ve bilişsel davranışçı terapi ile depremin psikolojik etkileri azalıyor. EMDR ameliyatından sonra hem kaygı ve korku düzeyi, hem de depremle ilgili işlevsiz düşünceler ortadan kalkar. Tekrarlayan düşünceler, fizyolojik uyarılma ve zihinsel kaçınma gibi belirtiler azalır. Bu tür terapötik destek için bir psikoterapistle görüşmek gerekir. Böylece depremin psikolojik etkileri azaltılabilir” dedi.
