E vitamini, birçok gıdada bulunan yağda çözünen ve esansiyel bir vitamindir. E vitamini güçlü bir antioksidan etkiye sahiptir. Bu etkisi ile hücreleri zararlı serbest radikallerden korur. E vitamininin beyin, cilt ve kan üzerinde olumlu etkileri olduğunu biliyoruz. Bununla birlikte, üreme üzerindeki etkilerini daha yeni anlamaya başladık.
E VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NEREYE YAKLAŞIR?
Sağlıklı beslenen ve hastalığı olmayanlarda E vitamini normal seviyelerde bulunur. Ancak doğru beslenmeyenlerde ya da bazı hastalıkları olanlarda E vitamini eksikliği oluşabiliyor. Vücutta E vitamini eksikliği şu durumlarda görülebilir; – Genetik – Kistik fibroz – Kronik pankreatit – Çölyak hastalığı – Kolestatik karaciğer hastalığı
E VİTAMİNİNİN ERKEK KISIRLIĞINA ETKİSİ
Kısırlık sadece kadınlara ait bir sorun olarak algılansa da bu sorun erkekleri ve kadınları eşit oranda etkilemektedir. İnfertil çiftlerin %35’inde sorun sadece erkektedir. Sperm sayısını ve kalitesini etkileyen tüm faktörler erkek kısırlığına neden olur. Bu faktörler genetik olarak doğuştan olabileceği gibi sonradan dış etkenlerden de kaynaklanabilir. prof. Dr. Deniz Ulaş, E vitamininin erkek kısırlığına etkilerini şöyle sıraladı;
● Sperm sayısını artırır. Sperm sayısının azalmasının en önemli nedenlerinden biri enfeksiyon ve travmadır. E vitamini sperm üzerinde bir bariyer görevi görerek spermin zararlı dış etkenlerden etkilenmesini engeller ve yumurtayı dölleyecek sperm sayısını artırır.
● Sperm hareketliliğini artırır. E vitamini antioksidan etkisiyle spermi serbest radikallerden korur ve sperm hareketliliğini artırır. E vitamini eksikliğinde sperm hareketliliği azalır ve spermin yumurtayı dölleme yeteneği azalır.
● Erkeklerin cinsel gücünü artırır. Yapılan araştırmalarda dışarıdan E vitamini takviyesinin testosteron seviyesini yükselttiği ve bunun sonucunda erkeğin cinsel gücünü arttırdığı gösterilmiştir.
● Tüp bebek başarı şansını arttırır. Çalışmalar, E vitamini takviyesi alan erkeklerin tüp bebek başarısı şansının %29 daha yüksek olduğunu göstermiştir.
E VİTAMİNİNİN KADIN KISIRLIĞINA ETKİSİ
E vitamininin kadın kısırlığı üzerindeki en önemli etkisi rahim duvarını kalınlaştırmasıdır. Çünkü embriyonun rahim duvarına tutunabilmesi için endometrium kalınlığının >7 mm olması gerekir. Aksi halde embriyo rahme tutunamaz. E vitamini bu etkisi ile kadının hamile kalma şansını arttırır. Ağırlıklı olarak kısırlık tedavisinde kullanılan ve yumurta geliştirmek için kullanılan bazı ilaçlar rahim duvarının incelmesine neden olur. Bu, başarılı tedavi şansını azaltır. Bu bağlamda kısırlık tedavisine E vitamini eklenmesi tedavinin başarı oranını artırabilmektedir. Yapılan çalışmalar kısırlığın yanı sıra E vitamininin adet düzensizliği, polikistik over sendromu, adet ağrısı ve menopoz tedavisinde de faydalı olduğunu göstermiştir.
E VİTAMİNİNİN HAMİLELİK ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
E vitamini bebeği çevreleyen amniyotik keseyi kalınlaştırır. Bu sayede amniyotik kesenin yırtılmasına bağlı düşük ve erken doğum riskini azaltabilir.
E VİTAMİNİ AÇISINDAN ZENGİN BESİNLER
Dengeli ve sağlıklı beslenenlerde E vitamini normal seviyelerdedir. Bu durumda E vitamini takviyesi gerekli değildir çünkü fazla E vitamini kanama, mide bulantısı, ishal ve karın ağrısı riski taşır. Sağlıklı bir insan günde 500-1000 mg E vitamini almalıdır. Aşağıdaki besinler E vitamini açısından zengindir; Lahana, ıspanak, domates, biber, bitkisel yağlar, ağaç yemişleri, yer fıstığı, badem, avokado, turp, şalgam, mango, kivi, papaya, ıstakoz, kabuklu deniz ürünleri ve yumurta sarısı gibi yapraklı yeşillikler. Diyet yoluyla günlük yeterli E vitamini alınması gerektiğini belirten Prof. Dr. Deniz Ulaş, çocuk düşünen çiftlerin bu konuya dikkat etmesi gerektiğini ve yeterli beslenemeyenlere E vitamini takviyesi yapılması gerektiğini vurguladı.
