Fibromiyalji kişinin vücudunda kas ağrıları ve vücuttaki belirli noktalarda kronik ağrı ile karakterize olan yumuşak bir doku romatizması şeklinde açıklanabilmektedir. Fakat söz mevzusu hastalığa bitkinlik, uykusuzluk, depresyon benzer biçimde çeşitli ruhsal ve fizyolojik emarelerde eşlik edebilmektedir. Cemiyet içinde yüzde 3’lük bir kesimde görülen fibromiyalji sendromunun hanımlarda erkeklere oranla daha çok görüldüğü bilinmektedir. Sebebi tam olarak bilinmese de genetik ve çevresel faktörler bir araya geldikçe tetiklenmektedir.
Fibromiyalji emareleri kişiden kişiye değişebilir
Mevcut hastalık kaslarda ve kemiklerde görülen yaygın bir ağrı, duyarlılık alanları ve genel bitkinlik ile karakterize olan kronik bir rahatsızlıktır. Emareler bir çok vakit subjektiftir. Mevcut hastalığın malum net bir sebebi olmadığından dolayı çoğunlukla başka hastalıklar ile karıştırılabilir. Fakat bu hastalığı bazı durumlar tetikleyebilmektedir. Bu faktörlerin başlangıcında genetik faktörler gelmektedir. Bazı genetik mutasyonlar fibromiyalji gelişiminde rol oynayabilmektedir. Çoğunlukla aile üyeleri içinde görülme olasılığı yüksektir. Fizyolojik ya da duygusal travma yaşayan insanlarda fibromiyalji görülebilmektedir. Travma sonrası stres bozukluğu ile ilişkili olduğu görüşü hakimdir. Bilhassa bireylerin fizyolojik yada duygusal travma benzer biçimde stres deposu vücutta aylar ya da seneler süresince devam eden uzun soluklu etkilere yol açabilmektedir. Stres fibromiyaljiye katkıda bulunabilecek hormonsal bozukluklar ile ilişkili bulunmuştur. Bilhassa daha fazlaca duyarlı yapılı mükemmeliyetçi ve olaylardan acele etkilenen kişilik yapısına haiz bireylerde fibromiyalji görülebilmektedir.
Minimum 11 tetik noktasında ağrı ve duyarlılık var ise dikkat!
Bireylerin fibromiyalji sendromunda kronik yaygın ağrılar yaşamalarına yol açan faktörler halen anlaşılamamakla beraber bazı açıklamalara gore beynin ağrı eşiğini çeşitli faktörlere bağlı olarak düşürdüğü bilhassa evvel acı vermeyen bir şeyin zaman içinde acı verici hale geldiğini belirtmektedir. Başka bir görüşe gore ise insan vücudundaki sinirler ve reseptörler uyarılara daha duyarlı hale gelebilmektedir. Bu durumda bireylerin ağrı sinyallerine aşırı tepki verebilecekleri ve gereksiz ya da abartılı acılar hissetmeleri anlamına gelebilir. Net nedenler ile açıklanamasa da fibromiyalji atakları stres, travma, fizyolojik travma benzer biçimde alakasız sistemik bir hastalığın sonucu olabilmektedir. Beyin ve sinir sisteminin düzgüsel ağrı sinyallerini yanlış yorumlayıp aşırı derecede tepki göstermesi de beyindeki kimyasal maddedeki dengesizlikten kaynaklanabilir. Bazı yöntemlere gore 18 tetik noktasının minimum 11’inde ağrı ve duyarlılık var ise kişiye fibromiyalji tanısı konabilir. Tetik noktalarından bazıları ise başın arkası, omuz üstleri, üst göğüs, kalçalar, dizler ve dirsekler şeklinde sıralanabilir. Son zamanlarda fibromiyalji tanısı konabilmesi için üç aydan fazla bir süre devam eden yaygın ağrı var ise ve ağrıyı açıklayabilecek tıbbi bir durum yoksa fibromiyalji tanısı konabilir.
Hastalığın yüzde 80 ila 90’ı kadınlardan oluşmaktadır
Bireylerin fibromiyalji emareleri içinde bitkinlik, uyku problemleri, yataktan kalkmakta zorlanmak uzun süre uykuya karşın dinlenmiş hissetmemek, baş ağrısı, kaygı, depresif ruh hali, alt karın bölgesinde ağrı, nefes almada zorlanma, kulaklarda çınlama, egzersize karşı dirençsizlik ve acele yorulma benzer biçimde semptomlar görülebilmektedir. Hastalığın yüzde 80 ila 90’ı kadınlardan oluşmaktadır. Çoğu zaman şiddetlenen ağrı ve artan bitkinlik fibromiyalji atağının ayırt edici özelliklerindendir. Atak sürecinde fena uyku kalitesi, karamsar negatif düşünceler, asit reflü benzer biçimde sindirim problemleri, kol ve bacaklarda şişkinlik, uyuşukluk ve karıncalanma benzer biçimde emarelerde artış görülebilmektedir.
Fibromiyalji tedavisi sürecinde ağrıyı yönetmek ve yaşam standardını çoğaltmak temel hedeflerdendir. Bu yaşam standardını çoğaltmak, yaşam biçimini değişiklik yapmak ve ilaç kullanımını içeren iki aşamalı yaklaşım mevcuttur. Fibromiyalji tedavisinde yaygın olarak kullanılan ilaçlar arasından bilhassa aşırı ağrı durumlarında ibuprofen ve asetaminofen benzer biçimde ağrı kesiciler, antidepresanlar, antiepileptik benzer biçimde ilaçlar kullanılabilmektedir. Bu gruplarda yer edinen ilaçların yan tesirleri olabileceğinden dolayı bilhassa hekim kontrolünde kullanılması gerekmektedir.
Fibromiyalji sendromunun sebepleri olmasıyla birlikte tedavisinin de tam olarak bulunamadığını söyleyebilmek mümkündür. Fakat fibromiyalji tedavisinin de rahatsızlığın tamamen geçmesi amacıyla yapılmadığı yalnız bireylerin ağrılarını azaltabilmek ve yaşam kalitelerini yükseltmek amacıyla yapıldığını belirtmek mümkünmdür. Fibromiyalji sendromundan korunmak için tertipli egzersiz yapmak, tertipli ve yeterince uyumak, çay, kahve benzer biçimde uyku düzenini bozacak içeceklerden kaçınmak, stresli durum ve ortamlardan uzak durmak, sıhhatli beslenmek, tertipli bir şekilde fizik tedavi, masaj benzer biçimde uygulamalardan yararlanmak, kendine vakit ayırmak, sevilmiş olduğu dostlar ile vakit geçirmek, hoşlanılmış olduğu hobiler elde etmek benzer biçimde yaşam seçimi değişimleri oldukça etkilidir.
Fibromiyalji tedavisini bireylerin kendi kendilerine uyguladıkları bir tedavi olmadığını belirtmek gerekir. Dolayısıyla kas ve kemiklerinde ağrı hisseden bireylerin ilk olarak uzman doktora başvurması ve teşhis konduktan sonrasında uzmanın uygun görmüş olduğu tedaviyi olması gerekmektedir. Mevcut sendromda tedavi için sık kullanılan yöntemlerden birisi de psikoterapidir. Bilhassa bilişsel davranışçı terapisi ya da EMDR terapisi sonucu iyi olan tedavilerdendir. Ferdin geçmişte yaşamış olduğu travmaların yok edilmiş olduğu EMDR tedavisi pozitif sonuçlar alınmasını sağlayabilmektedir.
Yoruma kapalı.