HPV aşısı, tek eşlilik, çocuk doğurmak, erken tane ya da geç menopozun takip edilerek denetim atına alınması hanım kanserlerinde riski en aza indirebiliyor. Tüm kanser türlerinde olduğu benzer biçimde hanımlarda görülen üreme organ kanserlerinde de erken teşhis tedavide başarı oranını artırıyor. Op. Dr. Nevin Altuncu Numanoğlu, hanım üreme organ kanserlerinin sebepleri ve tedavi şekilleri hakkında informasyon verdi.
HPV aşısı ile rahim ağzı kanserinden korunun
Dünyada her yıl ortalama 500 bin vatanımızda ise 1800 hanıma rahim ağzı kanseri teşhisi konulmaktadır. 45-50 yaşlarındaki hanımlarda sık görülen rahim ağzı kanseri günümüzde genç yaşlarda da görülebilmektedir. En mühim sebebi HPV virüsü olan rahim ağzı kanserinin başlıca sebepleri şunlardır;
– HPV aşısının yaptırılmaması
– Fena hijyen
– Fazlaca eşlilik
– Sigara
Rahim koruyucu cerrahi konfor sağlıyor
Rahim ağzı kanserinin en mühim emareleri ise kanlı kokulu akıntı, cinsel ilişki sonrasında oluşan kanamalardır. Rahim ağzı kanseri oluşmadan ilkin HPV virüsü CIN1, CIN2 ve CIN3 basamaklarından geçmekte ve sürecin sonunda kansere dönüşüm olmaktadır. Kanserin oluşmasının engellenmesi için her iki cinsiyetin de cinsel beraberlik süreci başlamadan ilkin ne olursa olsun HPV aşısının yaptırması gerekir. Kanser riskini en aza düşürmek için 35 yaşına kadar da bu aşı yaptırılabilir. Rahim ağzı kanserinin hemen hemen oluşmadan önceki dönemlerde saptanıp tedavi edilmesi de yaşamsal öneme haizdir. Bunun için yaşa bakılırsa belirlenmiş olan aralıklarda tek başına ya da HPV testi ile beraber meydana getirilen smear taramaları hastalığın erkenden teşhis edilmesinde son aşama önemlidir. Teşhis konulduktan sonrasında tedavi için cerrahi ya da radyoterapi (ışın tedavisi) kullanılmaktadır. Kemoterapi de cerrahi ya da ışın tedavisi ile birlikte yapılabilmektedir. Cerrahi tedavi çoğu zaman erken evre ve daha genç hastalardaki hastalar için tercih edilmektedir. Erken evre rahim ağzı kanserlerinde tedavi başarı şansı oldukça yüksektir. O nedenle erken evrede bulunan ve çocuk isteği olan hastalarda rahimi korumuş olan ameliyat alternatifleri oluşturulmuş ve başarıyla kullanım alanına girmiştir.
Rahim kanserinde erken teşhis sonrası uygun tedavi ile anne almak mümkün
Hanımlarda üreme organı kanserleri içinde ikinci sırada olan rahim kanser, 50 yaş üstünde daha sık görülmektedir. Rahim kanserinin bazı sebepleri şu şekilde sıralanmaktadır:
– Rahim iç zarı kalınlaşmaları
– Aileyle ilgili kalınca bağırsak kanserleri
– Menopozda hormon kullanımı
– Bazı ilaçlar
– Asla doğurmamış olmak
– Geç menopoz
– Diyabet
Rahim kanserinin en mühim emaresi vajinal kanamadır. Rahim kanserinin büyük çoğunluğu erken evrede teşhis edilmiş olduğu için çoğunlukla tedavi edilebilmektedir. Bundan dolayı rahim kanseri öteki kanser türlerine bakılırsa iyi huylu kanser olarak da adlandırılmaktadır. Hastalığın tedavisi cerrahidir. Cerrahide rahim ve yumurtalıklar, belli durumlarda bölgesel ve/yada paraaortik lenf bezeleri ve omentum çıkarılmakta ve patoloji sonucuna bakılırsa gerektiğinde ilave radyoterapi (ışın tedavisi) ve/yada kemoterapi verilmektedir. Çocuk isteği olan genç hastalarda koruyucu tedaviler uygulanabilmektedir. Bu hastalarda yüksek dozlu hormonal ilaçlar 3-6 ay kullanıldıktan sonrasında alınan yanıta bakılırsa çocuk sahibi olmasına izin verilebilmektedir.
Birden fazla doğum ve emzirme yumurtalık kanseri riskini azaltıyor
Hanım kanserleri içinde dirimsel riske en oldukça yol açan hastalıkların başlangıcında yumurtalık kanseri gelmektedir. Yumurtalık kanserinin en mühim sebepleri şunlardır;
– Genetik yatkınlık
– 40 yaşın üstünde olmak
– Erken tane başlangıcı
– Geç menopoz
– Asla çocuk doğurmamış olmak
– Kısırlık
Birden fazla doğum yapılması, doğum denetim hapı kullanılması, tüplerin bağlatılması, rahmin alınması ve emzirme yumurtalık kanseri riskini aza indirmektedir. Kalıtsal olan hastalıklar çoğu zaman BRCA1 ve BRCA 2 denilen genlerle ilişkilidir. Birinci aşama akrabasında yumurtalık şu demek oluyor ki over kanseri olan hanımda kanser gelişme riski %5’lere kadar çıkmaktadır. Onun haricinde Lynch II (Non Polipozis Kolorektal Kanser Sendromu) hastalığında da gen bozukluğu söz mevzusudur ve kanser riski ortalama 3 kat artmıştır. Riskli olduğu malum ve çocuk isteği olan hanımlarda 35 yaşından sonrasında çocuk istekleri tamamlandıktan sonrasında koruyucu bir uygulama olarak tüp ve yumurtalıkların çıkarılması ameliyatı önerilebilmektedir.
Tedavi sonrası kontrollerinizi aksatmayın
Hastaların takibinde 6 ayda bir Ca 125 denilen kan testi ve ultrasonografi ile izlem büyük öneme haizdir. Yumurtalık kanserinin tedavisi esas olarak yapılacak ameliyatla tüm tümörlü dokuların, (rahim ve yumurtalıklar dahil olmak suretiyle) lenf bezleri, ve omentumun (karın içi koruyucu yağ katmanı) çıkarılması şeklinde olmaktadır. Ameliyat sonrasında çoğu zaman ortalama 6 ay süreli kemoterapi ile tedavi sürdürülmeli ve izlem yaşam boyu devam ettirilmelidir. Erken evre kanserler ve borderline (ara tip) olanlarda organ koruyucu yaklaşımlar eğer çocuk isteği var ise uygulanabilmektedir.
Yoruma kapalı.