Devletimizde ortalama 96.200’ü adam, 67.200’ü de hanım olmak suretiyle her yıl 163 bin 400 şahıs kansere yakalanıyor. Önümüzdeki 10 yıl içinde bu rakamın yılda 14 milyona çıkabileceği belirtiliyor. Bilhassa orta yaş sonrası birçok kişiyi etkileyen kansere karşı tedbir almak için elimizdeki en mühim kozlardan biri ise beslenme! Peki, kansere karşı iyi mi beslenmeliyiz? Diyetisyen Didem Yıldız Ufak, Posta.com.tr okurları için kansere karşı koruyucu kalkan durumunda olan bazı gıdalardan bahsetti. Karsinojenez şu demek oluyor ki kanser hücrelerinin oluşumu hızla gelişen bir süreç değildir. Vücuda uygun olmayan bozuk hücreler, belirli bir vakit içinde bölünme, çoğalma şeklinde evreler geçirerek bir tümör halini alırlar. Bu süreç kanser oluşumunu önleyebileceğimizi açıkça ortaya koyuyor. Diyetisyen Didem Yıldız Ufak, beslenme şeklinin kanseri önleyici ve iyileştirici tesirinin uzun senelerdir bilindiğini söylüyor. Ufak, “Anti-kanserojen yiyeceklerden yoksun bir beslenme şeklinin mide-bağırsak, meme, prostat kanseri şeklinde birçok kanser türünün riskini arttırdığı çalışmalarca kanıtlanmıştır.” diyor. “Kanserden korunmada en etkili olan sebzeler ise krusifer grubudur. Krusifer grubu sebzeler, brokoli, karnabahar, lahana, brüksel lahanası, turp, şalgam, hardal ve yeşillikleridir.
Bu sebzelerin içeriğindeki ‘Sülforafan’ maddesi ilk kere 1992 senesinde John Hopkins Üniversitesi’nde kansere karşı koruyucu bileşik olarak tespit edilmiştir. Krusifer grubu besinlerin hem kanserin oluşumunda rol alan enzimleri etkisiz hale getirmede hem de oluşan kanser hücrelerinin daha fazlaca bölünmesini engelleyerek yayılmayı önlemede etkili olduğu kanıtlanmıştır. Bilhassa son 20 senedir canlı ve cansız ortamda meydana getirilen deneylerle önemi gittikçe artmaktadır. Krusifer, sebzeler içinde ise en fazla brokoli ve brokoli filizinde bulunmaktadır.” Brokoli, mideye inmeden kesme ve iyi çiğneme ile sülforafan etken hale gelmeli! Dyt. Ufak, brokoli filizlerinin kansere karşı etkinliğinden bahsetti. Farelerde meydana getirilen deneylerde kalınca bağırsak kanserinin iyileşme sürecinde brokoli filizinin daha etkili bulunduğunun tespit edildiğini belirten Ufak, ek olarak menopoz öncesi dönemde tertipli brokoli tüketimenin meme kanserini önlediğinin kanıtlandığını açıkladı ve bilhassa kavurma ve kızartma yöntemi ile pişirilen etlerde oluşan kanser yapıcı maddeyi de etkisiz hale getirdiğinin çalışmalarca desteklendiğini aktardı. Dyt. Ufak, kansere karşı etkinliği kanıtlanmış brokoliyi tüketirken faydalarını alabilmek için pişirme süresinin fazlaca mühim bulunduğunu belirtiyor. “Sülforafanın etkin hale gelebilmesi için brokolinin iyice çiğnenmesi, mümkün olduğunca pişmemiş tüketilmesi gerekir. Pişmiş tüketeceksek de 4 dakikadan daha uzun pişirmemeye itina gösterin. Haşlama yerine buharlı pişirme tercih edilmelidir.” “Brokolide bulunan sülforafanı etken hale getiren enzim bağırsaklarımızda da içeriyor olsa da brokolinin bağırsağa inene kadar tesiri 6 kat azalmaktadır. Kayıpları en aza indirmek için doğrama ve çiğneme ile aktive etmek daha doğru olacaktır.” Etkinliği 100 kat azalıyor! Dyt. Ufak, kansere karşı koruyucu etkinlik için sebzelerin taze olarak tüketilmesinin, pişirildikten sonrasında da bekletilmemesinin önemini şu şekilde konu alıyor. “Brokolinin dalından koparıldığında ilk 3 gün içinde ihtiva ettiği sülforafan miktarı, 3 gün sonraki miktarına bakılırsa 10-100 kat arası daha fazladır. Brokoli yada brokoli filizleri topraktan alındıktan sonrasında ilk 3 gün içinde tüketilirse kanserden koruyucu tesiri fazlaca daha çok olacaktır. Ek olarak brokoliye dondurma işlemi yapılırsa etkinliği 8 kata kadar azalacaktır. Bu anlamda sebzelerin mevsiminde tüketimi de kanseri önleyici tesirinde mühim rol oynar.”
GÜNLÜK TÜKETİM NE KADAR OLURSA KANSERDEN KORUNURUZ?
“Farelerde meydana getirilen deneylerde günlük Sülforafan ihtiyacının kilogram başına 4 mg olduğu saptanmıştır.” diyen Dyt. Ufak, bunun 70 kilo bir bireyde 308 mg’ a denk geldiğini belirtiyor. “1 porsiyon brokolide averaj 60 mg sülforafan vardır. Dolayısıyla bir tek brokoli ile bu ihtiyacı karşılamak mümkün değildir. Bundan dolayı net olarak tüketilecek brokoli miktarı belirlenememiştir. Fakat meydana getirilen çalışmalarda minimum bir porsiyon şu demek oluyor ki averaj 150 gr brokoli tüketenlerin kanserden korunduğu ya da kanseri iyileştirmeye pozitif tesirinin olduğu kanıtlanmıştır. Bu anlamda avucunuzdan taşacak kadar oranda brokoli tüketimi yararlı olacaktır. Ek olarak 10-100 kat daha çok sülforafan içermesi sebebiyle brokoli filizi tüketmek daha etkili olacaktır.” Dyt. Ufak, “Günlük sebze – meyve tüketiminin 4-9 porsiyon porsiyon olmasına dikkat edilip, mevsimi ulaştığında hijyen kurallarına dikkat ederek her gün avucunuz kadar pişmemiş brokoli tüketmek kanserden korunmanızda etkili olabilir.” dedi.
