Tek kullanımlık karton bardaklar çoğu zaman kahve ve çay benzer biçimde sıcak içecekleri tüketmek için tercih ediliyor. Sadece tek kullanımlık karton bardakların sağlığı ciddi anlamda tehlike arzettiği ortaya çıktı.
Kolayca bulunabilmeleri, uygun fiyatlı olmaları, hafifçe olmaları ve rutubet, oksijen ve mikrobiyal varlıklara karşı başarı göstermiş bir halde bariyer görevi görmeleri sebebiyle, içeceklerde ve besin paketleme sürecinde popülerlik kazanan karton bardaklar ufak plastik parçacıkların, zararı olan iyonların ve ağır metallerin sıvıya geçmesine niçin oluyor. Bu da vücutta birikerek, ileriki yıllarda sıhhat problemlerine niçin olabiliyor. Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Vedat Göral, karton bardakların sıhhat açısından zararlarını Posta.com.tr okurları için detaylarıyla söyledi.
Hindistan Teknoloji Enstitüsü’nden üç araştırmacının yapmış olduğu bir emek verme, tüm dünyada bu kadar yaygın halde kullanılan karton bardakların taşımış olduğu gizli saklı çekince açığa çıktı. Doç. Dr. Kaan Yılancıoğlu toplumsal medya hesabından karton bardakların zararlarına dikkat çekti.
Karton bardakların içi sızdırmazlık için polietilen ile kaplanıyor. Meydana getirilen bilimsel emekler bu bardaklarla sıcak içecekler tüketilmesinin kanserojen olması sebebiyle kesinlikle kullanılmamaları icap ettiğini ortaya konuyor. 80-90 aşama sıcaklıklarda bardak içerisini kaplayan polietilen parçalanarak, mikroplastik yutmanıza niçin oluyor. 1 bardaktan 25 bin mikroplastik alındığı bulunmuş. Mikroplastikler ağır metal ve kanserojen daha bir oldukça kimyasalı tutuyor! Sıcak içecekleri kesinlikle camda tüketin.
Bu paylaşımın arkasından karton bardakların tehlikesi toplumsal medyanın gündemine oturdu.
KULLANIM SÜRESİ ARTTIKÇA ZARARI DA ARTIYOR
Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Vedat Göral’da “Dayanıklılık sağlamak için iç yüzeyinin polietilen plastik ile kaplanan karton bardaklar sıcak suya maruz kalınca, içindeki plastik ve kimyasal maddelerin, sıcak içeceğimize geçmesine niçin oluyor. Isı ve kullanım süresi arttıkça, zararı olan tesiri de daha çok artıyor” ifadelerini kullanarak şu şekilde devam etti:
“İngiltere ve AB ülkeleri, kendi ülkelerindeki karton bardakların sıhhatli bulunduğunu, öteki bazı ülkelerde üretilen bazı karton bardakların, plastik ve kimyasal açısından sağlıksız bulunduğunu, her karton bardağın güvenli olmadığını söylüyor. Araştırmacılar, her karton bardağın 15 dakika sonrasında ortalama 25.000 ufak plastik parçacığı, sıcak suya saldığını buldu. Bundan dolayı, günde 3 fincan çay yada kahve içen bir kişinin, insan gözünün göremediği 75.000 ufak plastik parçacığını yutabileceğini söylüyorlar. Soğuk içeceklerde de, soğuğun tesiri ile karton bardağın yapısını da bozuyor.”
Prof. Dr. Vedat Göral, “Karton bardağın 15 dakika süresince sıcak sıvıya maruz kalması ufak plastik parçacıkların, zararı olan iyonların ve ağır metallerin sıvıya geçmesine niçin oluyor. Bu da, vücutta birikerek, ileriki yıllarda sıhhat problemlerine niçin olabiliyor” diye konuştu.
KARTON BARDAKTA BULUNAN MADDELER HASTA EDİYOR
Karton bardak üstünde meydana getirilen araştırmalara değinen Prof. Dr. Göral, karton bardak sebebiyle bu maddelerin yutulmasının; üreme kusurları, kanser ve hatta nörolojik bozukluklar geliştirme riskini artırabileceğini; çocuklarda dikkat eksikliği ve davranış bozukluklarına da sebep olabileceğini söylemiş oldu.
SUYUN SICAK OLMASI ASIL SORUN!
“Ek olarak; su örneklerinde florür, klorür, nitrat ve sülfat benzer biçimde iyonlar ile kurşun, krom, kadmiyum ve arsenik benzer biçimde toksik ağır metaller de tespit edildi. Sadece oda sıcaklığında su tutan kağıt bardaklarda, plastik parçacıklara ve iyonlara rastlanmaması, kirleticilerin plastik kaplı bardaklardan geldiğini gösteriyor.”
Internasyonal bir pazar araştırma şirketi olan Imarc Group’a gore, 2019 senesinde dünya genelinde çay, kahve, çikolata, içecek ve çorba benzer biçimde yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi için ortalama 264 milyar kağıt bardak üretildi. Imarc’a gore tüketiciler, dünya genelinde artan paket servis ve yemeye hazır besin trendinin teşvik etmiş olduğu taleple beraber, yoğun yaşam tarzları ve yoğun programları sebebiyle kağıt bardak kullanıyor. Şundan dolayı karton bardaklar, ek olarak temizlik gerektirmiyor ve kullanımdan sonrasında atılabiliyor.
Sadece, Sudha adlı bir araştırıcı, “mikroplastikler, iyonlar benzer biçimde kirletici maddeler, paladyum, krom ve kadmiyum benzer biçimde toksik ağır metaller ve ek olarak hidrofobik (su itici) olan ve hayvanlar alemine geçebilen organik bileşikler için, taşıyıcı görevi görüyor” diyor. Süre içinde tertipli olarak alındığında sıhhat üstündeki negatif tesirleri ileriki yıllarda ciddi olabilir.
Tek kullanımlık kağıt bardaklar, çöplükte ayrışmazlar ve geri dönüştürülemezler. Bundan dolayı onlar için sadece daha çok ormansızlaştırmayla karşılanabilecek devamlı ve artan problemler da niçin olabilmekle birlikte çevre ve doğayı kirletebiliyor.
KARTON BARDAKLARA ALTERNATİF ÖNERİ UZMAN İSİMDEN GELDİ
Prof. Dr. Göral karton bardak tehlikesine dikkat çektikten sonrasında eleştiri bir öneride bulunmuş oldu. Cam bardak ve fincanların daha yararlı bulunduğunu sözlerine ekleyen Prof. Dr. Göral, “Karton bardakların bu negatif tesirleri sebebiyle, cam bardak yada porselen fincanların kullanılması daha yararlıdır. Karton bardak kullanılacaksa, kaliteli ve tehlikeli kimyasal içermeyen yapıda olmalıdır. Bilhassa ufak evlatların ve gençlerin her gün karton bardak kullanmamaları gerekir. Bir tek, piknik meydana getirilen yerlerde ve hususi toplantılarda kullanılmasını öneriyorum” ifadelerini kullandı.
