Son günlerde Batman, Karabük benzer biçimde birçok noktada can kayıplarına yol açan kış aylarının sessiz katili olarak anlatılan karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı uzmanlar her fırsatta uyarıyor. Vatandaşlar kimi süre soba, şofben, kombi ve bu cihazların bacalarından meydana gelen karbonmonoksit zehirlenmeleriyle karşı karşıya kalırken, ters rüzgarlar ve lodoslu havalarda zehirlenmelerin artabildiği ifade ediliyor. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Seda Tural Önür de karbonmonoksit zehirlenmesi hakkında informasyon vererek, uyarılarda bulunmuş oldu.
“Kandaki oranı şiddetli olup mevcut emaresi hafifçe olan hastalar olabilir”
Karbonmonoksit zehirlenmelerinde emarelere yönelik konuşan Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Seda Tural Önür, “Karbonmonoksit normalde aslına bakarsak atmosferde de bulunan bir gazdır ortalama yüzde 3 civarında insanoğlunun kanında da bulunabilir. Hatta sigara içeren kişilerde yüzde 10’a varacak şekilde, tütünün içinde de bulunmuş olduğu için tütün yakılmasıyla birlikte kanda tespit edilebilir. Karbonmonoksit zehirlenmesi diyebilmemiz için kandaki oranın yüzde 15’in üstünde olması gerekiyor. Karbon monoksit bizim için gizli saklı bir zehirdir. Renksiz, kokusuz, tatsız ve havadan daha hafiftir. Kanımızda oksijeni taşıyan aracı olan hemoglobine oldukça daha çok bağlanarak bilhassa iskelet kası ve sinir sistemi hücrelerine hasar vererek vücudumuzda zehirlenme tablosunu oluşturur. Kandaki oranı şiddetli olup mevcut emaresi hafifçe olan hastalar olabileceği benzer biçimde kişinin metabolizması, karbon monoksite maruz kalma süresi, maruz kalmış olduğu ortamdan da etkilenmek suretiyle kandaki oranı hafifçe olup hastalar şiddetli bir şikayetle başvurabilir. Ne benzer biçimde şikayetler oluyor bu hastalarda; oldukça hafifçe halsizlik, bitkinlik, bir kırgınlık gribal enfeksiyon benzer biçimde bile algılanabilirken ciddi sinirlilik hali halüsinasyon görme, kalp kasının etkilenmesine bağlı olarak ritim problemleri, kalp krizi ve gerilim problemleriyle bu hastalar karşımıza gelebilir. Bilhassa, odun, kömür, organik gaz, tüp gazı kullanımı durumunda bu zehirlenme söz mevzusu olabiliyor” dedi.
“Lodos zamanlarında zehirlenmeleri oldukça daha çok görebiliyoruz”
Lodoslu havalarda karbonmonoksit zehirlenmelerine ilişkin konuşan Doç. Dr. Seda Tural Önür sözlerini şöyleki sürdürdü:
“Bizim için riskli olan bir hava koşulu da söz mevzusu, ters rüzgarların olduğu, lodos zamanlarında zehirlenmeleri oldukça daha çok görebiliyoruz. Bunun sebebi kimi zaman bakımı noksan olan bacalar, kullandığımız cihazların bakımsız olması da oldukça büyük bir unsur oluyor. Ne olursa olsun kış ayları başlamadan bakımlarının yapılması, bacaların muntazam ve tertipli olarak periyodik temizliklerinin yapılması, birleştirilmiş baca sistemlerinin kullanılmaması mühim. Naturel gazın haricinde, odun ve kömür ocağı, sobası kullanan kişiler de söz mevzusu olabiliyor. Bilhassa geceleri odunun üstüne kömür atılarak gece daha uzun bir süre ısıtılma amacıyla karışım yapıldığında zehirlenmeler daha çok görülebiliyor buna dikkat çekmek isterim. Kullanacaksak da tek tip yakıt kullanmamız lazım, geceleri mümkünse de yatmadan ilkin bu soba türleri kapatılırsa oldukça daha iyi olur. Geceleri söndürülmesi ideali şu sebeple sessiz bir zehir olduğundan evde kalabalık ortamlarda çoklu zehirlenmelerle acillere başvurmalar söz mevzusu olabiliyor. Bilhassa yalnız zehirlenme deyip geçici bulunduğunu düşünmeyin, kalıcı hasarlar da bu insanlarda mevcut olabiliyor. Hem ruhsal olarak hem de sinir sistemini kalıcı olarak etkisinde bırakan hasarlar bu hastalarda görebiliyoruz. Bilhassa çocuklar ve hamileler bu mevzularda oldukça daha dikkatli olmalı erken doğumlar ve bebek kaybı karbon monoksit zehirlenmesinde görebildiğimiz şeyler”
