Vücuttaki tüm kemiklerde görülebilen Osteoporoz, en fazla omurga, kalça ve el bileğini etkisinde bırakır. Çoğunlukla kırık oluşmadıkça sessiz seyreder. Kemik kırılganlığının artışına bağlı omurga, kalça, el bileği kırıkları meydana gelebilir. Genel anlamda 45 yaşlarında üstünde görülmeye başlamış olan Osteoporoz, kemik yapısı içinde kalsiyum azalmasına bağlı olarak kemiğin kırılma olasılığını artıran bir hastalıktır.
Osteoporozun en yaygın emaresi, omurga ve sırt bölgesinde oluşan ağrılardır. Bu ağrıların sebebi de zayıflayan kemikte görülen mikro kırıklar olarak açıklanmaktadır. Kemiklerde mikroskobik düzeyde bir sürü kırık vardır. Bu kırıklar vücut tarafınca meydana getirilen yeni kemik dokusu ile onarılmaktadır. Sadece bu metabolik durum osteoporozda yavaşlamaktadır. Bu durumda da küçücük kırıklar büyüyerek büyük kırıklara niçin olabilmektedir. Osteoporozun emareleri içinde, bel ve sırt ağrısı, boyda kısalma, kamburlaşmaya götürebilen kırıklar sayılabilir.
Osteoporoz niçin hanımlarda daha çok görülüyor?
Türkiye Osteoporoz Derneği verilerine gore; 50 yaşın üstünde (üç hanımdan birinde ve 5 erkekten birinde) görülebilmektedir. Osteoporoz, zayıf, ince ve narin yapılı hanımlarda daha çok görülüyor. Hanımlarda menopoza girmek, osteoporoz için mühim bir risk faktörü durumundadır . Hanımlarda menopoz öncesi kemik erimesine azca rastlanmaktadır. Menopoz sonrası kemik erimesi ve kırıklar çoğunlukla görülebilmektedir. Bunun en mühim sebebi menopoz dönemine giren bayanların kadınlık hormonlarında azalma görülmesidir.
Osteoporoz niçin erkeklerde daha ender görülür?
Adamların bayanlara gore daha kısa ömürlü olması, iskelet gelişimi sırasındaki erkeklerdeki yüksek kemik hacmi oranına haiz olması, erkeklik hormonu olarak da malum “testosteron”un kemikler üstündeki koruyucu tesirinin varlığı, kemik yıkımını hızlandıran menopoz şeklinde bir durumun erkeklerde olmaması sayılabilir.
Osteoporoz risk faktörleri nedir?
İleri yaş döneminde olmak, genetik yatkınlık, yetersiz güneşlenme, yetersiz kalsiyum, fosfor ve D vitamini alımı, hanım cinsiyet, menopoz sonrası dönemde olmak, Tiroid ve cinsiyet hormonlarına dair bozukluklar, adrenal bez hastalıkları, devamlı steroid içerikli ilaç kullanımı, sigara – alkol – kahve tüketimi, hareketsiz yaşam seçimi sürmek.
Tanısı iyi mi konulur?
Osteoporoz tanısı DEXA adında olan yöntem yardımıyla elde edilmiş verilere ve kırık var olup olmamasına gore konulmaktadır.
Tedavisi nasıldır?
Osteoporozu ilaç ve ilaç dışı yöntemlerle tedavi etmek gerekmektedir. Osteoporoz teşhisi konulmuş olan hastalarda kırık yada kırıklar oluşmamışsa koruyucu tedaviye başlanmalıdır. Koruyucu tedavide ana esas, hastaya aktivite kazandırmak ve egzersiz yapmasını sağlamaktır. Tempolu yürüyüşler, yüzme kemiğin mevcut kuvvetini müdafaasını sağlayabilir. İlaç tedavisi hastanın durumuna gore tercih edilmektedir ve her hastaya gore değişim göstertebilir. Koruyucu ilaçlar ise osteoporoz döneminde görülen yıkımı azaltabilir ve dengeleyebilir. Bu tür ilaçlar hastanın yaş grubuna uygun olarak tedavide kullanılmaktadır. İlerlemiş osteoporozda omurgasında kırıklar başlamış olan hastalarda bu kırıklara bağlı ağrıları azaltmak için bazı ek tedbirler alınmalıdır. Tertipli egzersiz programları, korse tedavisi ve organik malzemelerle kemik içinin doldurulması tedavide uygulanması ihtiyaç duyulan hususlardır. Kemik erimesi, oldukca yaygın görülen bir hastalık olması sebebiyle sizde de oluşabileceğini ve ilerleyen yaşlarda ciddi sorunlara yol açabileceğini göz önünde bulundurularak kontrollerinizi tertipli olarak yaptırmaya itina göstermelisiniz.
Osteoporoz’dan korunmanın yolları nedir?
Minik yaştan itibaren kalsiyum ve D vitamini açısından varlıklı beslenme alışkanlığının kazandırılması, spor yapma, güneşlenme önemlidir. Sigara ve alkolden uzak durulması, osteoporozun erken tanınması, osteoporoz gelişen hastalarda uygun tedavinin zamanında sağlanması ve kırık oluşumunun önlenmesidir. Kırık gelişen hastaların minimum zararla atlatmasının sağlanması, komplikasyon oluşumunun önlenmesi ve yaşam kalitesinin arttırılması gerekmektedir.
