Beslenme ve Rejim Kliniği’nden Uzman Diyetisyen Gözdenur Çavuş Uka, sağlıksız kahvaltının fert üstündeki tesirleri hakkında uyarılarda bulunmuş oldu. Kahvaltının günün en mühim öğünlerinin başlangıcında geldiğini dile getiren Uzm. Dyt. Uka, “Günümüzde birçok insan ya kahvaltı öğününü atlamakta ya da sağlıksız kahvaltı yapmaktadır. Sabah iştahsızlığı, geç uyanma, kahvaltı hazırlamak için kafi dönemin olmaması, bitkinlik, kahvaltı yapmayan kişilerin genel sebepleri olarak sıralanabilir. Uyandığınızda bir saat içinde kahvaltı yapmanız, vücudunuzun güne başlaması ve metabolizmanızın çalışmasını sağlar. Kahvaltı, uzun saatler süresince aç kalmış vücudun, gün içinde daha etken olması için sağlığımız açısından son aşama mühim bir öğündür. Açık bir zihin için beynin gereksinim duyan enerjiyi zamanında alması günü daha zinde geçirmenizi sağlar. Sindirim sisteminin tertipli çalışmasını destek sunar. Gün içinde kendinizi daha dinamik ve mutlu hissetmenizi sağlar. Idrak etme güçlüğü ve dikkat eksikliğini önler” diye konuştu.
İYİ BİR KAHVALTININ OLMAZSA OLMAZLAR
İyi bir kahvaltının iyi mi olması gerektiğine değinen Uka, “Kahvaltıda protein, yağ ve karbonhidrat dengesinin sağlanması oldukça önemlidir. Kafi ve dengeli gıdalardan oluşan bir kahvaltı tüketildiğinde vücudumuzda devamlı bir enerji üretimi sağlanmaktadır. Kahvaltı öğününde kesinlikle protein, rafine edilmemiş tahıl ve taze sebze ve meyve tüketmelisiniz. Mesela; yumurta, yağsız / azca yağlı peynir, zeytin, tam tahıllı kahvaltılık yulaf yada tam tahıllı ekmek çeşitleri, fındık, fıstık, ceviz ve badem şeklinde kuruyemişler, mevsimine uygun taze sebzeler kahvaltı sofralarınızda yer almalıdır. Eğer sabah 7’de kalkıyorsanız 9’a dek, 11’de uyanıyorsanız öğleden sonrasında 1’e dek kahvaltı etmeniz gerekir” ifadelerini kullandı.
KAHVALTIDA KAÇINILMASI GEREKEN BESİNLER
Kahvaltıda yediklerimizin vücudunuza giren ilk besinler olduğuna dikkat çeken Uzm. Dyt. Uka, “Vitamin, mineral ve bitkisel besinler açısından varlıklı olmalıdırlar” dedi. Uzm. Dyt. Uka, sabah kahvaltısında uzak durulması ihtiyaç duyulan gıdaları şu şekilde sıraladı: Suni meyve suları: Bu içecekler fazlasıyla şeker, suni tatlandırıcılar ve suni renklerle yapılmış ürünlerdir. Bu şekilde bir kombinasyonun sağlığımız için zararlıdır. Kan şekeri seviyesini yükseltebilecekleri için pastörize edilmiş meyve suları da vücut tarafınca iyi karşılanmamaktır. Eğer hakikaten meyve suyu içmek istiyorsanız, en iyisi kendi meyvelerinizle kendi meyve suyunuzu yapmaktır. Sadece unutmamakta yarar var ki, taze sıkılmış meyve sularında bol miktarda meyve şekeri olan fruktoz bulunmaktadır. Fazla fruktoz tüketimi yağlanmaya sebep olmaktadır. Dolayısıyla, kahvaltıda meyve suları yerine meyvenin kendisini tüketmek oldukça daha sıhhatli olacaktır. İşlenmiş etler: Sucuk, sosis, salam şeklinde işlenmiş etler rejim içerikli olsun olmasın, sağlığınız için zararlıdır. Bu etleri bir çok yüksek oranda sodyum ve doymuş yağ ihtiva eder. Sindirilmesi oldukça zor yiyeceklerdir. Bu yüzden kahvaltıda tükettiğinizde sizi gün içinde bitkin ve gerilmiş hissettirir. Hazır poğaça ve açma: Uzun bir açlıktan sonrasında günün ilk öğününde poğaça, açma, simit, börek şeklinde karbonhidrat ve yağ içinde ne olduğu yüksek gıdaları tüketmek gün içinde kan şekeri dengesizliği yaratmaktadır. İştah kontrolsüzlüğü yaratır ve gün içinde gereğinden fazla kalori almanıza sebep olur. Bununla birlikte mide hastalıkları, gaz ve şişkinliğe de neden olur. Paketlenmiş mısır gevrekleri: Bu ürünler yüksek oranda şeker, suni renklendirici ve suni tatlandırıcı ihtiva eder. Bilhassa kalori kıymeti yüksek olan çikolata, bal, şeker vb. eklenmiş mısır gevreklerinin tüketimi oldukça olursa gün içindeki alınması ihtiyaç duyulan kalori değerinin üzerine çıkılmasına sebep olabilmektedir. Bu yüzden çeşitleri arasından tercih yapılırken posa içinde ne olduğu daha yüksek, daha düşük kalorili ve sıhhatli meyveli-sade buğday gevreklerinin, yulafın seçilmesi daha uygundur.
YANLIŞ KAHVALTI YAPMANIN SAĞLIĞA ZARARLARI
Kahvaltıyı atlamak yada kahvaltıda yanlış tercihler yapılmasının günün öteki saatlerinde oldukça daha çok acıkmaya sebep olabileceğinin altını çizen Uzm. Dyt Uka, “Bu durum da kontrolsüz kalori beslenmenize ve kilo almanıza da niçin olmaktadır. Sabahları kahvaltıda sıhhatli tercihler meydana getiren kişilerin tip 2 diyabet, kolesterol, kalp hastalıklarına ve reflü, gastrit şeklinde sindirim hastalıklarına yakalanma riskini azaltır. Gün içinde daha sinirli, depresif, öfkeli olmanıza sebep olur” ifadelerini kullandı.
SAĞLIKLI KAHVALTI MENÜLERİ
Uzm. Dyt. Uka, sıhhatli kahvaltı örneklerini şu şekilde paylaştı: 1.Alternatif: 1 tane yumurta + 1 dilim peynir + 5-6 tane zeytin +yeşillik. 2.Alternatif: 1 su bardağı süt + 4-5 yiyecek kaşığı yulaf + 1 tane meyve + tarçın. 3.Alternatif: 2 dilim tam buğday ekmek arasına; 2 dilim peynir + yarım avokado+ yeşillikler –z sandviç. 4.Alternatif: 3 yiyecek kaşığı lor peynir + 3 tam ceviz içi + 1 tane portakal+1 tane etimek.
